Ushanka có một hành trình dài đi từ một món đồ quân đội để trở thành biểu tượng văn hóa rồi bước lên sàn diễn thời trang quốc tế.
Nếu bạn nghĩ mũ lông chỉ dành cho mấy ông già ở nước Nga lạnh thấu xương, thì đã đến lúc để xem lại. Ushanka, chiếc mũ lông che tai huyền thoại, đang có cú trở lại mạnh mẽ trên bản đồ thời trang. Từ sàn diễn high-fashion đến streetwear, từ Moscow đến Seoul, từ G-Dragon đến Jennie – chiếc mũ tưởng như chỉ dành cho lính Nga giờ đây đã trở thành biểu tượng mới của mùa đông.
Từ “Đại Hàn” quốc chiến đến biểu tượng nước Nga
Ushanka ra đời từ đâu?
Tên gọi “Ushanka” bắt nguồn từ tiếng Nga “уши” (úshi), có nghĩa là “đôi tai” – ám chỉ thiết kế che tai đặc trưng của chiếc mũ. Tuy nhiên, nguồn gốc thực sự của Ushanka không phải từ Nga, mà có thể truy ngược về vùng Mông Cổ hoặc thậm chí là Trung Quốc thời xa xưa.
Vào thế kỷ 17-18, những chiến binh Mông Cổ đã đội những chiếc mũ lông dày, có phần che tai để giữ ấm khi cưỡi ngựa trên những thảo nguyên lạnh giá. Thiết kế này sau đó được quân đội Nga cải tiến và đưa vào sử dụng rộng rãi, đặc biệt là trong cuộc chiến tranh mùa đông với Phần Lan (1939-1940).
2. Ushanka trong quân đội Xô Viết
Ushanka chính thức trở thành quân phục mùa đông của Hồng Quân Liên Xô vào năm 1940, thay thế cho kiểu mũ Budenovka cũ kỹ không đủ giữ ấm. Trong suốt Chiến tranh Thế giới thứ hai, hàng triệu chiếc Ushanka đã được sản xuất để cấp phát cho binh lính chiến đấu trong điều kiện âm 30-40 độ C.
Sau chiến tranh, Ushanka tiếp tục được sử dụng trong Quân đội Liên Xô, cảnh sát, và cả quan chức chính phủ. Nó trở thành một hình ảnh gắn liền với nước Nga, đến mức nếu bạn nhìn thấy ai đội Ushanka, bạn gần như có thể đoán ngay họ đến từ đâu.
Từ chiến hào Nga len lỏi vào văn hóa đại chúng
Ushanka không phải là một item mới lạ. Chiếc mũ này xuất hiện từ thế kỷ 20, được thiết kế để giữ ấm cho binh lính Liên Xô trong điều kiện nhiệt độ xuống đến âm hàng chục độ C. Phần tai che có thể cột lên hoặc thả xuống, giúp bảo vệ người đội khỏi gió lạnh, tuyết rơi.
Từ một món đồ quân đội, Ushanka dần len lỏi vào văn hóa đại chúng khi xuất hiện trong những bộ phim chiến tranh lạnh, rồi trở thành phụ kiện không thể thiếu của người dân Đông Âu. Nhưng phải đến khi các nhà mốt Balenciaga, Gucci, Gosha Rubchinskiy đưa nó lên sàn diễn, Ushanka mới thực sự lột xác thành một item đắt giá, chất lừ.
1. Điện ảnh và âm nhạc
Trong những bộ phim về Chiến tranh Lạnh như Rocky IV, The Hunt for Red October, hay Enemy at the Gates, hình ảnh những sĩ quan Nga đội Ushanka đã trở thành một mô-típ quen thuộc. Trong âm nhạc, nhiều nghệ sĩ đã sử dụng Ushanka như một biểu tượng phong cách. The Beatles từng diện Ushanka trong chuyến lưu diễn đến Moscow vào thập niên 60s. Rihanna cũng từng đội Ushanka trong một số bức ảnh thời trang.
2. Một phần của phong cách đường phố Đông Âu
Ushanka không chỉ dành cho quân đội. Nó trở thành một món đồ phổ biến trong cuộc sống hàng ngày của người dân Nga và các nước Đông Âu. Tại Moscow, Saint Petersburg, hay các thành phố lạnh giá khác, bạn có thể dễ dàng bắt gặp người già, thanh niên, thậm chí cả trẻ con đội Ushanka.
Đặc biệt, trong những năm 1990s – 2000s, khi phong cách post-Soviet (hậu Liên Xô) nổi lên, Ushanka bắt đầu len lỏi vào thời trang đường phố. Những thương hiệu như Gosha Rubchinskiy, Vetements, Balenciaga đã đưa Ushanka lên một tầm cao mới, biến nó thành một “statement piece” trong các bộ sưu tập thời trang Thu Đông.
Được các sao quốc tế và trong nước tích cực “lăng xê”
Mũ Ushanka không chỉ là một món đồ giữ ấm, mà còn là biểu tượng thời trang mùa đông của những cô nàng cá tính. Không phải ngẫu nhiên mà rất nhiều fashionista, IT-girl đều lăng xê chiếc mũ này mỗi khi trời lạnh. Bên cạnh đó, cũng phải kể công của hàng loạt sao trong và ngoài nước đã góp phần làm cho chiếc nón ngày càng phổ biến.
G-Dragon – Ông hoàng thời trang của Kpop là một trong những người tiên phong mang Ushanka trở lại thời trang đường phố. Anh đã đội Ushanka trong nhiều dịp, từ concert của Big Bang đến sự kiện Chanel. Bộ sưu tập mũ Ushanka của GD cực kỳ đa dạng, từ màu đen cổ điển đến những gam màu nổi bật như đỏ, trắng.
Jennie (BLACKPINK) – Trong ảnh teaser của ca khúc Shut Down, Jennie gây bão mạng khi xuất hiện với chiếc mũ Ushanka đỏ rực. Dù chưa rõ item này thuộc thương hiệu nào, nhưng chỉ cần Jennie diện, nó đã ngay lập tức trở thành tâm điểm.
Không chỉ các ngôi sao châu Á, nhiều tên tuổi đình đám của Hollywood cũng không thể cưỡng lại sức hút của Ushanka. Rihanna từng gây chú ý khi xuất hiện với một chiếc Ushanka lông dày đầy sang trọng trong chuyến trượt tuyết ở Aspen, thể hiện đúng tinh thần “băng giá nhưng vẫn chất lừ”. Pharrell Williams, người luôn có gu thời trang độc đáo, cũng từng chọn Ushanka làm điểm nhấn khi xuất hiện tại một số sự kiện streetwear. Trong khi đó, hai nàng IT-Girl đình đám Bella Hadid & Kendall Jenner đã biến chiếc mũ lông này thành món phụ kiện hoàn hảo cho những outfit mùa đông trên đường phố New York, chứng minh rằng Ushanka không chỉ để giữ ấm mà còn là một biểu tượng thời trang thực thụ.
Ở Việt Nam, Ushanka cũng không còn xa lạ với các nghệ sĩ có gu thời trang độc đáo. Sơn Tùng M-TP từng gây chú ý khi xuất hiện với một chiếc Ushanka lông xù, dù cách phối đồ của anh nhận về nhiều ý kiến trái chiều. Trong khi đó, 52Hz – nghệ sỹ nữ indie với phong cách khác biệt – gần như đã biến Ushanka thành một phần nhận diện của cô nàng, thường xuyên xuất hiện cùng chiếc mũ này trong nhiều shoot hình và MV. Gần đây nhất, HIEUTHUHAI, chàng “thái tử” của Rap Việt, cũng mang Ushanka lên MV Nước Mắt Cá Sấu, thể hiện phong cách cool ngầu pha chút retro, giúp chiếc mũ này một lần nữa trở thành tâm điểm chú ý của giới trẻ Việt.
Lời kết
Ushanka không chỉ là một chiếc mũ. Nó là một biểu tượng của lịch sử, văn hóa, và phong cách. Từ chiến hào đến đường phố, từ lính Nga đến các tín đồ thời trang, Ushanka đã chứng minh rằng nó không bao giờ lỗi thời. Bạn có thể đội Ushanka vì muốn giữ ấm, vì yêu thích phong cách Soviet cổ điển, hoặc đơn giản là vì nó trông quá chất. Nhưng dù lý do là gì, khi đội Ushanka lên, bạn không chỉ đang đội một chiếc mũ – bạn đang mang theo cả một câu chuyện dài của lịch sử và thời trang.
