Trong một khoảng thời gian dài, giới trẻ Việt Nam đã quen với những web phim miễn phí và cả những thiết kế thời trang iconic trên thế giới được làm fake với mức giá cực rẻ cho đến khi…web phim bị chặn còn đồ fake lại lăm le bị bắt.
Những ngày vừa qua, cộng đồng mạng được phen xôn xao khi trang web Phimmoi.net đã không thể truy cập được nữa. Theo thông tin từ các nguồn khác nhau, Phimmoi.net bị chặn vì không có sự cho phép của các đơn vị sản xuất nhưng vẫn ngang nhiên trình chiếu online miễn phí các tựa phim nổi tiếng. Trước tình hình này rất nhiều người đã bày tỏ sự tiếc nuối vì Phimmoi.net không những sở hữu kho phim đồ sộ mà gần như lâu đời và “khủng” nhất Việt Nam mà giờ đã không còn nữa.
Một số người tranh thủ thời điểm vẫn vào được web để xem nốt những tập phim yêu thích, số khác thì “ranh ma” hơn khi đã dùng ứng dụng chuyển đổi vùng để tiếp tục sử dụng. Nhưng tiếc thay, họ chỉ xem được mỗi trailer. Trước tình hình có thể sẽ mất một lượng lớn fan trung thành, sau một đêm, Phimmoi.net đã đổi tên với mánh khoé “chêm thêm z” vào đường link để tiếp tục luồn lách, qua mắt các nhà mạng.
Chẳng bao lâu sau khi các fan trung thành của Phimmoi vui vẻ “thêm z” để xem nốt các tập phim, nhà mạng lại tiếp tục chặn trang web này để “thanh trừng” thẳng tay. Thế nhưng với sự tài tình của mình, Phimmoi tiếp tục đổi tên miền thành “Phimmoiz.com” nhằm qua mắt các nhà mạng lần nữa. Hành động “quật cường” của phim mới cũng giống như việc mua bán hàng fake trên thị trường Việt Nam vậy. Ngấm ngầm chặn nhưng rồi vẫn có cách để lách luật. Phải chăng, việc “nhổ cỏ tận gốc” của Việt Nam cũng như những gì Phimmoi và các “thương gia” hàng fake đang làm là minh chứng rõ nhất cho việc đã đến lúc chúng ta cần thay đổi quan điểm về real/fake?
Vì sao Phimmoi vẫn tồn tại?
Với vô vàn các tựa phim, muốn xem gì cũng có, thậm chí nhiều người đã thừa nhận “Netflix chưa chắc đã có hết các phim mà trang web này đang có” nên không quá bất ngờ khi Phimmoi thu hút lượng người tìm đến xem. Từ những bạn trẻ cho đến phụ huynh, chỉ sau vài cú click chuột và “bất đắc dĩ” xem qua vài đoạn quảng cáo, người dùng đã có thể xem ngay bộ phim mình muốn mà không mất bất kỳ chi phí nào.
Các trang phim miễn phí luôn cập nhật nhanh chóng những tựa phim mới nhất, hot nhất và cả phim đang chiếu tại rạp. Trong khi đó, để xem phim hợp pháp, người dùng phải mất phí hằng tháng nhưng tốc độ cập nhật các đầu phim khá chậm. Với một số phụ huynh và người dùng lớn tuổi, họ không quá rành rọt để sử dụng smart-tv hay sử dụng thẻ ngân hàng để thanh toán phim hợp pháp thì đây quả là một “bàn thắng đậm” nghiêng về các trang phim miễn phí.
So với việc rườm rà từ các trang phim hợp pháp cũng như chúng ta đều đã quen với việc xem phim miễn phí thì không quá khó hiểu khi Phimmoi vẫn tiếp tục tồn tại và khó để đánh bại trong thời điểm này. Không thể thay đổi thói quen người dùng trong một sớm một chiều được, nhưng chí ít thì người dùng vẫn nên biết rõ hơn về chuyện bản quyền và lý do chính thức khi các nhà mạng “đánh sập” các trang phim miễn phí. Và để hiểu hơn, có lẽ phải nhắc đến vấn đề đồ fake cũng đang lăm le bị “bắt” suốt thời gian qua.
Vậy còn đồ fake thì sao?
Đó là một câu chuyện dài luôn luôn chia làm 2 luồng ý kiến trong rất nhiều năm nay, nhưng lúc này, Streetvibe không muốn đề cập đến việc nên dùng đồ real hay fake. Cũng giống như việc xem phim, tuỳ vào kinh tế, sở thích và quyết định của mỗi cá nhân mà có sự lựa chọn cho chính mình.
Thế nhưng thời gian gần đây, đồ fake đang rơi vào tròng theo dõi sát sao và có thể bị “bắt” bất cứ lúc nào. Là quần áo hay dễ thấy nhất là thuốc lá và có thể là bất kỳ vật phẩm nào nếu đã là fake thì pháp luật sẽ “không ngại sờ gáy” những ai đang có ý định kinh doanh từ chúng.
Nhưng vì sao nhiều người lại chọn sử dụng hàng fake? Vốn dĩ, quy luật thương mại luôn là có cung sẽ có cầu. Tất cả nằm ở giá thành rẻ có khi chưa đến 1/2 giá gốc, dễ tìm, dễ mua và dễ nắm bắt kịp thời với xu hướng hiện tại. Một số bạn học sinh, sinh viên hoặc các anh/chị có thu nhập thấp đến trung bình sẽ không thể đưa hàng chính hãng là lựa chọn của họ và việc họ vô tình mua phải hàng fake là hoàn toàn bình thường nếu họ không biết đến. Điều mà đa số người dùng Việt Nam quan tâm là giá thành, nếu hợp lý sẽ mua.
Cuối cùng thì ai đã làm gì khiến web phim sập còn đồ fake bị bắt?
Theo một số nguồn tin, Việt Nam bắt đầu gia nhập FTA của khối EU – một trong những tổ chức có pháp lý về mặt bản quyền rất cao, và với những ký kết thương mại được thông qua nhằm bài trừ các sản phẩm giả, kém chất lượng và đẩy mạnh bản quyền, chúng ta buộc phải “xuôi theo dòng” loại bỏ các văn hoá phẩm không hợp pháp và phát triển hơn với các dự định liên kết trong tương lai. Chính vì thế trong thời gian qua, từ các web “phim đen” cho đến phim miễn phí và hàng fake đều bị siết chặt, bị loại bỏ bởi vấn đề bản quyền đang được đề cao hơn bao giờ hết.
Sự “tiêu diệt” mạnh tay này là minh chứng rõ ràng và cụ thể nhất cho việc Việt Nam đang cần phát triển để hội nhập. Nếu chỉ nói sơ qua về vấn đề pháp lý bản quyền, có lẽ sẽ rất nhiều người trong chúng ta không hiểu rõ ngọn ngành hoặc cảm thấy sự “thanh trừng” này đang vô tình đẩy cơ số người Việt có thu nhập thấp phải chi tiền nhiều hơn cho các trang thiết bị, vật phẩm hay chính nhu cầu giải trí của họ. Điều đó là hoàn toàn không đúng, nếu lật lại vấn đề, có lẽ chúng ta nên bắt đầu tôn trọng việc thay đổi này cũng như đổi mới thói quen và tìm ra những phương án thiết thực cho cuộc sống với tài chính không quá nhiều.
Làm gì để thay đổi quan điểm real/fake?
Trước hết, hãy tạm quên những suy nghĩ rằng lúc này là thời của hàng real hay cứ là hàng fake thì đáng bị chỉ trích, hoặc suy cho cùng cũng chỉ là những đôi giày để đi, những chiếc áo để mặc. Đó không phải điều Streetvibe muốn đề cập đến. Nếu đã biết rõ ngọn ngành những thay đổi, chúng ta cũng nên có cái nhìn khác đi về vấn đề này và tiêu dùng một cách thông minh hơn, đó mới là điều Streetvibe muốn từ khi bắt đầu xây dựng cộng đồng của chính mình.
“Văn hóa” tiêu dùng không thể một sớm một chiều thay đổi nhưng chí ít chúng mình có những quan điểm sau sẽ giúp giải đáp những gúc mắc của bạn:
- Nếu bạn là người có thể mua sắm hàng chính hãng, hãy lựa chọn cơ sở, cửa hàng, seller,… uy tín, có giấy phép sản phẩm cũng như đảm bảo sản phẩm bạn nhận được hoàn toàn đúng với số tiền bạn bỏ ra.
- Chúng ta không ở đây để bài xích lẫn nhau, hãy thay đổi tư duy, quan điểm của những người xung quanh rằng trang phục hay món đồ bạn sở hữu không nằm ở giá trị thực mà còn ở những giá trị sáng tạo, câu chuyện đằng sau nó.
- Netflix có thể không phải là ứng dụng phim bản quyền duy nhất nhưng việc bạn trải nghiệm nó như thế nào và để người khác hiểu được trải nghiệm đó cũng là cách bảo vệ bản quyền và nhân rộng thói quen mới.
- Nếu bạn là người có kinh tế thấp đến trung bình hãy lựa chọn local brand hoặc một số thương hiệu hướng đến những người có thu nhập bình dân như Bitis’s, Converse,… vì không ai đánh giá chúng ta qua việc chúng ta mặc gì, đi gì, đắt hay không đắt chỉ là việc chúng ta chọn hàng fake đã vô tình tiếp tay cho những kẻ “copy paste” như một cách ăn cắp chất xám hiển nhiên.
- Hãy để bản thân trở nên nhiều màu sắc và đa dạng, đa phong cách hơn. Rất nhiều những ngôi sao nổi tiếng hay những fashionista đâu đó vẫn sở hữu những bộ cánh…”rẻ bèo” hoặc những mẫu giày không hề đắt đỏ nhưng họ vẫn trở nên lộng lẫy là bởi vì họ biết cách tận dụng chúng.
- Nếu không là Netflix, chí ít hãy là FPT, ZingTV,… bởi đây vẫn là những trang web xem phim bản quyền miễn phí, trả lại bạn trải nghiệm tốt tương tự những trang phim không chính thống khác và sẽ đến lúc chúng ta đều cảm nhận được vì sao mình phải bỏ phí để được những trải nghiệm tốt hơn, bảo vệ bản quyền hơn.
Chung quy lại, xem phim lậu hay mua hàng fake cũng đều vô tình ảnh hướng đến chất xám của nhà sản xuất. Xét về mặt pháp luật, vấn đề không tôn trọng bản quyền chính là vi phạm đến chất xám của người khác. Những nhà làm phim cũng như nhà thiết kế họ đã mất rất nhiều công sức để tạo nên một sản phẩm hoàn hảo và chúng không thể truyền tay nhau với giá rẻ hoặc miễn phí được.
Web phim lậu này bị chặn rồi sẽ có web khác thay thế, sản phẩm fake rồi vẫn sẽ tràn lan nếu như không có biện pháp chấn chỉnh. Nhưng những người tiêu dùng như chúng ta vẫn có thể đẩy lùi được những vấn đề này bằng ý thức của mình. Mỗi một thay đổi từ mỗi phía sẽ có thể thay đổi cục diện chung của vấn đề real/fake và chúng mình tin là tương lai chẳng còn ai phải tranh luận về việc liệu dùng chúng ta nên dùng hàng real hay fake nữa.
